Τα συστήματα απομακρυσμένης μέτρησης της στάθμης του νερού πρέπει να λειτουργούν απρόσκοπτα, σε ακραία καιρικά φαινόμενα και αντίξοες συνθήκες.
Η θεομηνία «Daniel» έπληξε μια από τις σημαντικότερες αγροκτηνοτροφικές περιφέρειες της χώρας μας, τη Θεσσαλία. Εκείνες τις ημέρες, οι πληροφορίες για τη στάθμη του νερού και για τα μετεωρολογικά δεδομένα ήταν ανύπαρκτες, σχεδόν παντού, εκτός από την περιοχή του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Ταυρωπού, όπου τα συστήματα συνέχιζαν να λειτουργούν απρόσκοπτα, παρά τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το Agro.tec μίλησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της AGENSO (Agricultural and Environmental Solutions) κ. Ζήση Τσιρόπουλο για την καινοτομία της εταιρείας του, η οποία απέδειξε ότι υπάρχουν λύσεις που μπορούν να λειτουργούν ακόμα και όταν επικρατούν ακραία καιρικά φαινόμενα.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Λαδοπούλου
Agro.tec: Ποια συστήματα εγκαταστήσατε στον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, τα οποία συνέχισαν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια της θεομηνίας “Daniel”, δίνοντας δεδομένα για τις συνθήκες που επικρατούσαν;
-Δεδομένης της συνεργασίας μας με τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, εγκαταστήσαμε συστήματα απομακρυσμένης μέτρησης της στάθμης του νερού στους αγωγούς άρδευσης, καθώς και σύγχρονους μετεωρολογικούς σταθμούς. Τα εν λόγω συστήματα είναι μικρού μεγέθους, αδιάβροχα (IP67) και ενεργειακά αυτόνομα, αφού οι ανάγκες τους καλύπτονται από ένα μικρό φωτοβολταϊκό πάνελ 10 εκατοστών.
Το μικρό τους μέγεθος βοηθάει στην εγκατάσταση οπουδήποτε, ενώ μέσω IoT τεχνολογιών τα δεδομένα τους αποστέλλονται στο cloud μέσω κινητής τηλεφωνίας. Επιπρόσθετα, τα συστήματα είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να λειτουργούν ακόμη και σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες.
Παράδειγμα είναι η εγκατάσταση μετεωρολογικού σταθμού στην κορυφή Λιάκουρα του Παρνασσού στα 2.457 μέτρα, όπου επικρατούν θυελλώδεις άνεμοι που μπορούν να φτάσουν τα 200 χλμ. / ώρα, εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, καθώς και υψηλά επίπεδα υγρασίας.
Η στιβαρή και με μεγάλη ανθεκτικότητα κατασκευή τους, αλλά και η δυνατότητα λειτουργίας τους υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες, μπορούν να προσφέρουν στον τελικό χρήστη ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο, ανεξαρτήτως καιρού. Έτσι και στον «Daniel» όλα τα συστήματα ήταν σε πλήρη λειτουργία, παρά την τεράστια ένταση της βροχόπτωσης, με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για το ύψος της βροχής σε 7 διαφορετικά σημεία της ευρύτερης περιοχής κάλυψης του ΤΟΕΒ Ταυρωπού.
Τα πλεονεκτήματα των συστημάτων περιλαμβάνουν την αντοχή σε αντίξοες συνθήκες, το χαμηλό κόστος κτήσης, καθώς και τη δυνατότητα πρόγνωσης ακραίων φαινομένων μέσω μοντέλου πρόβλεψης μετεωρολογικών συνθηκών, με ανάλυση 1km2. Η εγχώρια κατασκευή τους δίνει τη δυνατότητα πλήρους προσαρμογής στις ιδιαιτερότητες του ελληνικού περιβάλλοντος. Τέλος, τα συστήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τον απομακρυσμένο έλεγχο σε περίπτωση ακραίων φαινομένων, π.χ. για άνοιγμα θυροφραγμάτων, κατασκευών με ειδικό μηχανισμό ελέγχου της ροής υδάτων.
Agro.tec: Πού μπορούν να βοηθήσουν οι αισθητήρες πεδίου και οι προηγμένες τεχνικές χωρικής χαρτογράφησης;
-Οι προηγμένες τεχνικές χωρικής χαρτογράφησης είναι ένα εργαλείο με διττή φύση. Αρχικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εμπεριστατωμένη μελέτη μιας συγκεκριμένης περιοχής υπό συγκεκριμένες συνθήκες για μια δεδομένη περίοδο. Δευτερευόντως, δίνεται η δυνατότητα της πρόβλεψης, της κατάρτισης στρατηγικών και πλάνων, καθώς και της εφαρμογής ολιστικών λύσεων διαχείρισης.
Οι μετρήσεις πεδίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη χωρική χαρτογράφηση. Εγκαθιστώντας ΙοΤ συστήματα με ποικιλία αισθητήρων πεδίου, όπως μετεωρολογικούς σταθμούς, αισθητήρες υγρασίας εδάφους, αισθητήρες ποσότητας υδάτων, πολυφασματικές κάμερες κλπ., είναι δυνατή η λήψη μετρήσεων σε συγκεκριμένα σημεία ενδιαφέροντος για τη συνεχή παρακολούθηση των μεταβολών.
Στη συνέχεια, μπορούν να δημιουργηθούν ψηφιακοί χάρτες με τη μέθοδο της χωρικής παρεμβολής (Interpolation maps) ώστε να χαρτογραφηθεί η μελετώμενη περιοχή. Αυτοί οι χάρτες μπορεί να απεικονίζουν οποιαδήποτε επιθυμητή παράμετρο, όπως είναι η διαθεσιμότητα νερού, η σύσταση και τα θρεπτικά στοιχεία του εδάφους, αλλά και ο αποικισμός από έναν φυτοπαθογόνο μικροοργανισμό ή έναν εχθρό των καλλιεργειών (π.χ. έντομα).
Τέλος, είναι δυνατή η κατάρτιση χωρικών χαρτών συνταγογράφησης (prescription maps) που επιτρέπουν την προσαρμοσμένη και αυτοματοποιημένη εφαρμογή στο πεδίο, με γνώμονα τη μείωση της σπατάλης των περιβαλλοντικών πόρων, τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και, φυσικά, τη μείωση του κόστους εφαρμογής, υπό το πρίσμα της αειφόρου και βιώσιμης παραγωγής.
Agro.tec: Ποιοι είναι οι λεγόμενοι «μη συμβατικοί υδάτινοι πόροι» και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν στην πράξη δίνοντας λύσεις στην άρδευση;
-Οι διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες σε νερό, τόσο στη γεωργία όσο και στη βιομηχανία, σε συνδυασμό με την ελλιπή εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας όσον αφορά τους υδάτινους πόρους, συνεπάγονται μεγαλύτερη σπατάλη και αυξάνουν τον κίνδυνο της λειψυδρίας.
Ως εκ τούτου, η αξιοποίηση εναλλακτικών υδατικών πόρων καθίσταται αναγκαία. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε εναρμονίσει τα συστήματα άρδευσης και διαχείρισης νερού της AGENSO, προκειμένου να χρησιμοποιούν διάφορες πηγές νερού, όπως για παράδειγμα βρόχινο νερό, υφάλμυρο νερό και βιολογικά καθαρισμένα υδάτινα λύματα.
Η συλλογή και μέτρηση της ποιότητας και της ποσότητας του νερού μπορεί να ελέγχεται απομακρυσμένα, ενώ η διαδικασία της άρδευσης μπορεί να είναι εντελώς αυτοματοποιημένη, ανάλογα με τις ανάγκες των καλλιεργειών και τις διαθέσιμες ποσότητες νερού.
Επεξεργασία του νερού, αφαλάτωση και βιολογικός καθαρισμός / απορρύπανση μπορούν να πραγματοποιηθούν αρκετά εύκολα και οικονομικά, ώστε το νερό να είναι κατάλληλο προς άρδευση, ενώ το κόστος μπορεί να αποσβεστεί με δύο τρόπους:
α) Άμεσα, με τη μείωση της χρήσης νερού από το δίκτυο.
β) Έμμεσα, με τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ως απόρροια του αυτοματισμού της άρδευσης και της διαχείρισης του νερού.
Agro.tec: Η γεωργία είναι αναγκαίο πλέον να συμβαδίζει με τη βιώσιμη-πράσινη ανάπτυξη. Υπάρχουν λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση και πόσο εύκολα μπορούν να υιοθετηθούν από τον Έλληνα αγρότη, που κατά κοινή ομολογία, είναι μεγάλης ηλικίας και άρα η εξοικείωσή του με την τεχνολογία είναι περιορισμένη;
-Πράγματι, ο κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής μπορεί δυνητικά να επωφεληθεί σημαντικά από έξυπνες τεχνολογίες, ώστε να συμβαδίζει με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το ευρύ κοινό πιθανόν θεωρεί ότι ο Έλληνας παραγωγός δεν είναι πρωτοπόρος, ότι δεν είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία και ότι δεν υιοθετεί σύγχρονα εργαλεία και μεθόδους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αλήθεια.
Ο Έλληνας παραγωγός, έχει πληγεί οικονομικά τα τελευταία χρόνια σε σημαντικό επίπεδο. Αυτό τον έχει κάνει πιο δραστήριο και πιο εφευρετικό. Τον έχει κάνει να αναζητά, να ψάχνει και να δοκιμάζει λύσεις που θα τον φέρουν στην πρώτη γραμμή της μάχης, αυξάνοντας τη ποιότητα και τη ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος, με παράλληλη μείωση του κόστους παραγωγής, και εύρεση νέων δικτύων και καναλιών πωλήσεων.
Στην εποχή μας που το διαδίκτυο προσφέρει διευκολύνσεις, ο παραγωγός έχει ευκολότερη πρόσβαση στην πληροφορία. Και μάλιστα, αν κάτι δεν λείπει από τον Έλληνα παραγωγό, αυτό είναι η κριτική σκέψη,ώστε να επιλέξει τη βέλτιστη λύση.
Ο Έλληνας παραγωγός, όπως γνωρίζετε, είναι ταυτόχρονα γεωπόνος και επιχειρηματίας. Ως εκ τούτου, εμείς βλέπουμε τον αριθμό των παραγωγών που υιοθετούν τεχνολογικά έξυπνα συστήματα, όπως τα δικά μας, να αυξάνεται διαρκώς. Είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό το ότι οι παραγωγοί όλων των ηλικιών κάνουν μεγάλα βήματα προς τον εκσυγχρονισμό της γεωργικής παραγωγής και την απόκτηση τεχνογνωσίας και γνώσης χειρισμού των λεγόμενων digital solutions.
Σε κάθε περίπτωση, και στην προσπάθεια αύξησης της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών από τους Έλληνες αγρότες, όλες οι λύσεις της εταιρείας προσφέρονται σε πολύ χαμηλό κόστος, είναι «plug and play» και παρέχουν ένα εύκολο διαδραστικό περιβάλλον, ώστε να μπορούν να τις διαχειριστούν ακόμη και χρήστες με ελάχιστη εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες.
Agro.tec: Τι είναι το έργο Accelwater και ποιος ο δικός σας ρόλος σε αυτό;
-Το AccelWater είναι ένα έργο ύψους 10 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Horizon 2020. Η AGENSO είναι ο συντονιστής του έργου, στο οποίο συμμετέχουν φορείς από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ισλανδία.
Ο κύριος στόχος του AccelWater είναι να βελτιστοποιήσει την κατανάλωση γλυκού νερού, και ταυτόχρονα να μειώσει τα απόβλητα και την ενεργειακή κατανάλωση στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών.
Υπό αυτό το πρίσμα εισάγει υψηλά εξελιγμένες τεχνολογίες ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης νερού (κυκλική οικονομία), καθώς και τεχνολογίες παρακολούθησης και ελέγχου με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης.
Ελληνικοί φορείς που συμμετέχουν στο έργο είναι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, η FrieslandCampina (ΝΟΥΝΟΥ), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών, καθώς και η εταιρεία REZOS.
Οι συγκεκριμένοι φορείς ενστερνίζονται τις ανησυχίες για το μέλλον του νερού και εργάζονται μαζί μας για την καινοτομική βιώσιμη διαχείριση του νερού. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο συμμετέχουν βιομηχανίες τομάτας (Ιταλία), κρέατος (Ισπανία) και ψαριών (Ισλανδία), εισάγοντας και αυτές τις αντίστοιχες τεχνολογίες αιχμής για την εξοικονόμηση του νερού.
Απώτερος σκοπός μας είναι η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας ώστε να υιοθετηθεί η άποψη ότι το νερό δεν αποτελεί έναν φυσικό πόρο που μπορούμε να σπαταλάμε αλόγιστα.
