Σε μια υπόθεση που προκαλεί πολιτικούς και κοινωνικούς κραδασμούς, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πρόστιμο-μαμούθ ύψους 415 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαιτίας παρατυπιών στη διαχείριση αγροτικών ενισχύσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις, η συνολική οικονομική ζημία για τη χώρα ενδέχεται να ξεπεράσει τα 600 εκατομμύρια ευρώ, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα ακόμα μεγαλύτερο σκάνδαλο δημοσιονομικής διαχείρισης.
Η συγκεκριμένη κύρωση επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αντιστοιχεί στο 78% όλων των προστίμων που καταλογίστηκαν στα κράτη-μέλη για την ίδια περίοδο, αποτυπώνοντας έτσι το μέγεθος της ελληνικής εκτροπής. Οι παρατυπίες αφορούν επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν κατά παράβαση των ευρωπαϊκών κανονισμών την περίοδο 2017-2023, και σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν υπόνοιες ότι οι παραβιάσεις συνεχίζονται και για τα έτη 2024 και 2025, γεγονός που ενδέχεται να επιφέρει νέες οικονομικές επιβαρύνσεις.
Ο συγκριτικός παραλογισμός του θέματος γίνεται ακόμη πιο εμφανής, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Πορτογαλία, η δεύτερη σε κατάταξη χώρα με τις μεγαλύτερες κυρώσεις, καλείται να πληρώσει μόλις 35 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στα υπόλοιπα κράτη τα πρόστιμα κυμαίνονται μεταξύ 1 και 9 εκατομμυρίων. Η σύγκριση αυτή αναδεικνύει το βάθος της κακοδιαχείρισης που φαίνεται να επικρατούσε στην Ελλάδα μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Το πρόστιμο των 415 εκατ. ευρώ αναλύεται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:
-
392,2 εκατ. ευρώ για ατασθαλίες στις άμεσες ενισχύσεις (ΟΣΔΕ) των ετών 2017-2023.
-
18,9 εκατ. ευρώ για παραβάσεις σχετικές με την «πολλαπλή συμμόρφωση» στις δηλώσεις ΟΣΔΕ των ετών 2021-2023.
-
261 χιλιάδες ευρώ για διορθώσεις στο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (έτος 2023).
-
3,7 εκατ. ευρώ για επιπλέον παρατυπίες της περιόδου 2022-2023, στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης.
Το βάρος της αποπληρωμής δεν θα περιοριστεί στους υπεύθυνους της κακοδιαχείρισης. Οι κυρώσεις θα καλυφθούν είτε μέσω παρακρατήσεων από τις μελλοντικές επιδοτήσεις, είτε – σε δεύτερο επίπεδο – από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αγρότες χωρίς καμία συμμετοχή στις παρανομίες, αλλά και οι φορολογούμενοι γενικά, θα επωμιστούν το κόστος ενός σκανδάλου που δεν τους αφορά.
Η διαδικασία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να παρακρατήσει τα ποσά από μελλοντικά κοινοτικά κονδύλια, με το υπόλοιπο να συμπληρώνεται από εθνικούς πόρους. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα καταβολής του προστίμου σε δόσεις, ωστόσο αυτό δεν αναιρεί την τεράστια επιβάρυνση για τη χώρα.
Σημειώνεται πως οι συγκεκριμένες δημοσιονομικές διορθώσεις είναι ανεξάρτητες από την έρευνα που διεξάγεται παράλληλα από τις ευρωπαϊκές εισαγγελικές αρχές για τις ευρύτερες πτυχές της λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ τα προηγούμενα χρόνια.
