H Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει σαφείς οδηγίες για τη συμμόρφωση των χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων των κρατών-μελών με τη νομοθεσία που έχει ήδη θεσπιστεί για την καλή διαβίωση των ζώων. Οι Έλληνες χοιροτρόφοι θα πρέπει άμεσα να προσαρμόσουν τις εγκαταστάσεις τους βάσει δεικτών ευζωίας, αφού οι έλεγχοι είναι συστηματικοί. Για το ζήτημα αυτό μας μίλησε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠ.Α.Α.Τ.) η δρ. Κατερίνα Μαρίνου, DVM, MVM, PhD, προϊστάμενη της Διεύθυνσης Ευημερίας των Ζώων, Κτηνιατρικών Φαρμάκων και Κτηνιατρικών Εφαρμογών, στη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Συνέντευξη στην Κατερίνα Λαδοπούλου
Agro.tec: Πληροί η ελληνική χοιροτροφία τις εθνικές και ευρωπαϊκές προδιαγραφές για τη σωστή διαβίωση των ζώων;
– Οι ελληνικές χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις οφείλουν να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας για την καλή διαβίωση των χοίρων που ισχύουν και για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ υπάρχει και οριζόντια Οδηγία με γενικές προδιαγραφές για την προστασία των ζώων σε όλα τα εκτροφεία.
Το εθνικό μας δίκαιο έχει εναρμονιστεί με όλες τις οδηγίες μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων που είναι σε ισχύ εδώ και αρκετά χρόνια. Και για την εφαρμογή των συγκεκριμένων Διαταγμάτων πραγματοποιούνται επίσημοι κτηνιατρικοί έλεγχοι από τις περιφερειακές κτηνιατρικές υπηρεσίες σε όλα τα είδη εντατικών κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.
Agro.tec: Ποιοι είναι οι δείκτες ευζωίας που σχετίζονται με την ελληνική χοιροτροφία;
– Οι δείκτες ευζωίας στις χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις χρησιμοποιούνται για την αποτύπωση του επιπέδου ευζωίας στα ζώα, ενώ συμβάλλουν στην αξιολόγηση καταστάσεων που απαιτούνται από τη νομοθεσία.
Για παράδειγμα, η ελευθερία κινήσεων μπορεί να αξιολογηθεί είτε με την αναζήτηση νωπών ή παλιότερων αλλοιώσεων του δέρματος, των θηλών –από τις οποίες διαπιστώνεται και ανταγωνισμός των χοιριδίων κατά το θηλασμό– και των αρθρώσεων του καρπού, είτε με την έρευνα της θερμικής άνεσης με βάση ενδείξεις θερμικού στρες. Για παράδειγμα, ψυχρό θερμικό στρες συνδέεται με μυϊκό τρόμο, ενώ θερμό στρες συνδέεται με ταχύπνοια.
Άλλοι πολύ σημαντικοί δείκτες ευζωίας για την ελληνική χοιροτροφία είναι ενδεικτικά:
- Η θερμοκρασία των ζώων και των θαλάμων εκτροφής.
- Ο ελάχιστος αριθμός υλικών εμπλουτισμού ανά ομάδα ζώων, τα οποία χωρίζονται σε «βέλτιστα», «μη βέλτιστα» και «οριακού ενδιαφέροντος».
- Η διατήρηση της καθαριότητας των ζώων όλων των κατηγοριών στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα.
- Τα επίπεδα τεχνητού αερισμού και σχετικής υγρασίας στους θαλάμους.
- Ο αριθμός ζώων ανά ποτίστρα και ταΐστρα και η θρεπτική κατάσταση των ζώων.
Agro.tec: Τι περιλαμβάνουν οι διατάξεις για την εκτροφή των χοίρων;
– Μερικά από τα θέματα τα οποία ρυθμίζονται από σχετικές διατάξεις είναι τα εξής:
- Η απαγόρευση της τακτικής μερικής κοπής της ουράς και άλλων οργάνων των χοίρων.
- Η απαγόρευση της πρόσδεσης των ζώων.
- Προδιαγραφές για τον ελάχιστο ελεύθερο χώρο δαπέδου ανά ζώο αλλά και για την κατασκευή του συγκεκριμένου χώρου.
- Ο ομαδικός ενσταυλισμός χοιρομητέρων 4 εβδομάδες μετά τη λοχεία και μέχρι μία εβδομάδα πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού.
- Η παροχή τροφής στις χοιρομητέρες.
- Η εργασία καταρτισμένου προσωπικού.
- Ο επαρκής αερισμός –με καθορισμένη ανώτατη συγκέντρωση επιπέδων αμμωνίας και διοξειδίου του άνθρακα– και φωτισμός.
- Ο εξοπλισμός σε ταΐστρες και ποτίστρες με ειδικές προδιαγραφές.
- Η καθημερινή επιθεώρηση των χοίρων.
- Επίπεδα μέγιστου θορύβου.
- Η καθαριότητα.
- Ανώτατα επιτρεπτά επίπεδα θερμοκρασίας και υγρασίας.
- Η δυνατότητα διενέργειας ελέγχων από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πολύ σημαντική είναι μια σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την κοπής της ουράς των χοίρων. Σε αυτή τη σύσταση αναφέρεται ότι οι χοιροτρόφοι οφείλουν να διενεργούν εκτίμηση κινδύνου όσον αφορά τη συχνότητα του δαγκώματος της ουράς με βάση ζωικούς και μη ζωικούς δείκτες.
Από την πλευρά του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠ.Α.Α.Τ.) έχει εκδώσει απόφαση όσον αφορά τη μέθοδο εκτίμησης κινδύνου, καθώς και επιπλέον εγκυκλίους με οδηγίες προς τις κτηνιατρικές υπηρεσίες των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας για την ορθή εφαρμογή της εν λόγω νομοθεσίας.
Agro.tec: Το θέμα των ελέγχων είναι κομβικό για την καλή διαβίωση των ζώων αλλά και για την υγεία των ανθρώπων. Πόσο τακτικά γίνονται;
– Οι κτηνιατρικές υπηρεσίες των Περιφερειών, των περιφερειακών και των μητροπολιτικών ενοτήτων της χώρας είναι οι αρμόδιες αρχές για τη διεξαγωγή αμερόληπτων επιθεωρήσεων με στόχο τη διαπίστωση της συμμόρφωσης των μονάδων εκτροφής χοίρων.
Το ΥΠ.Α.Α.Τ. έχει εκδώσει σαφείς οδηγίες για τον προγραμματισμό και την οργάνωση των σχετικών ελέγχων, οι οποίοι βασίζονται τόσο σε ανάλυση κινδύνου βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, όσο και σε τυχαία επιλογή.
Το ζήτημα της μερικής κοπής της ουράς των χοίρων σε τακτική ή μη βάση αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα τη συγκεκριμένη περίοδο. Έλεγχοι επίσης διενεργούνται στοχευμένα κατόπιν τυχόν καταγγελιών, ενώ οι προγραμματισμένοι έλεγχοι διενεργούνται ομοιόμορφα από τις υπηρεσίες κατά τη διάρκεια του έτους και ανάλογα με τον αριθμό του διαθέσιμου προσωπικού.
Στόχος των υπηρεσιών είναι η διεξαγωγή ελέγχων σε ένα αντιπροσωπευτικό ποσοστό των εκτροφών της περιοχής δικαιοδοσίας τους. Σε περίπτωση που διαπιστώνονται παραβάσεις, οι υπηρεσίες δίνουν γραπτές συστάσεις και ορίζουν χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης, μετά το πέρας του οποίου προβαίνουν εκ νέου σε επιθεώρηση για τη διαπίστωση του βαθμού συμμόρφωσης.
Σε περίπτωση διαπίστωσης σοβαρών παραβάσεων για την προστασία των χοίρων, εφαρμόζονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Ο αριθμός των επιθεωρήσεων που λαμβάνουν χώρα κάθε έτος αποτυπώνεται στις ετήσιες εκθέσεις του Πολυετούς Ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου Ελέγχων (ΠΟΕΣΕ) που αποστέλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου.
