Το καλοκαίρι του 2022 μετά από μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας, συμφωνήθηκε από την πλευρά της Ρωσίας η ασφαλής διέλευση των ουκρανικών πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά και λιπάσματα από τη Μαύρη Θάλασσα. Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, όλα εκτυλίσσονταν καλώς. Δυστυχώς, η συμφωνία αυτή είχε ημερομηνία λήξης, καθώς η Ρωσία αποφάσισε να αποχωρήσει από τα συμφωνημένα το Σαββατοκύριακο, λέγοντας ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά, λιπάσματα κ.λπ. λόγω επίθεσης που δέχθηκε ο στόλος της στη Μαύρη Θάλασσα.
Σε χθεσινοβραδινή δήλωση, ο Β. Ζελένσκι, σύμφωνα με το REUTERS, ανάφερε ότι τα εμπορικά πλοία με σιτηρά, θα εξακολουθούν να μετακινούνται από τα ουκρανικά λιμάνια χάρη στο έργο της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, όπως τόνισε, «απαιτείται μια αξιόπιστη και μακροπρόθεσμη άμυνα για την ασφαλή διέλευση των σιτηρών».
»Η Ρωσία πρέπει ξεκάθαρα να συνειδητοποιήσει ότι θα λάβει σκληρή απάντηση από τον κόσμο σε περίπτωση που διαταράξει τις εξαγωγές τροφίμων μας», είπε ο Ζελένσκι, «καθώς το ζήτημα εδώ είναι ξεκάθαρα οι ζωές δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων».
Το πλαίσιο της συμφωνίας
Η συμφωνία για τα σιτηρά είχε ως στόχο την αποφυγή της επισιτιστικής κρίσης στις φτωχότερες χώρες, με εξαγωγές μεγαλύτερων ποσοτήτων σιταριού, ηλιέλαιου και λιπασμάτων στις παγκόσμιες αγορές προκειμένου να μειωθεί η δραματική αύξηση των τιμών, που παρατηρήθηκε μετά τον πόλεμο. Σκοπός ήταν οι εξαγωγές από την πλευρά της Ουκρανίας, να φτάσουν στα προπολεμικά επίπεδα των 5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ανά μήνα.
Σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία και όπως ανακοίνωσε μέσω Twitter ο Υπουργός Υποδομών της Ουκρανίας, Oleksandr Kubrakov, την Πέμπτη οκτώ πλοία θα περάσουν από τον θαλάσσιο εξαγωγικό διάδρομο, ενώ ο συντονιστής του ΟΗΕ για τις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων δήλωσε ότι αναμένει να τηρηθεί η συμφωνία ένθεν κακείθεν για τα φορτωμένα πλοία που θα ξεκινήσουν το ταξίδι τους από τα Ουκρανικά λιμάνια στις 3/11.
Κομβικός ο ρόλος της Τουρκίας
Σύμφωνα με δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, υπάρχει επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του σχετικά με την τήρηση της συμφωνίας, ωστόσο η απάντηση από την ρωσική πλευρά κάθε άλλο παρά ξεκάθαρη είναι.