Σφοδρά πλήγματα στην κτηνοτροφία αλλά και ουσιαστικά μέτρα στήριξης
Για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και για την εξυγίανση του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), μας μίλησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Κώστας Τσιάρας. Αναγνώρισε τις παθογένειες που υπάρχουν, αναφέρθηκε στις ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι τώρα και απαρίθμησε τις δράσεις που προγραμματίζονται το επόμενο χρονικό διάστημα.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Λαδοπούλου
– Έχετε αναλάβει ένα απαιτητικό υπουργείο, με πολλά ζητήματα που σχετίζονται με τον αγροτικό και κτηνοτροφικό κόσμο. Πρώτο και κύριο είναι αυτό των πληρωμών μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ. Ποιες είναι οι ενέργειές σας, ώστε να εξομαλυνθούν οι πληρωμές;
– Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έθεσα ως προτεραιότητα την εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως ακριβώς ζήτησε και ο πρωθυπουργός, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των παραγωγών προς τον Οργανισμό.
Σε ό,τι αφορά τις πληρωμές, έχουμε χαράξει μια ξεκάθαρη στρατηγική με συγκεκριμένα βήματα:
- Άμεσες πληρωμές για οικονομική ενίσχυση: Η εξόφληση της βασικής εισοδηματικής στήριξης για τη βιωσιμότητα θα ολοκληρωθεί εντός του έτους, μαζί με τις συμπληρωματικές ενισχύσεις για αναδιανεμητική στήριξη και νέους γεωργούς. Οι παραγωγοί μας θα λάβουν την οικονομική ενίσχυση που τους αξίζει κατά την εορταστική περίοδο.
- Ομαλή διεκπεραίωση πληρωμών: Σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα πληρωμών για εκκρεμότητες προηγούμενων ετών, ώστε να αποκαταστήσουμε δίκαια και μεθοδικά τις παρελθούσες οφειλές. Παράλληλα, σημαντικά κονδύλια, όπως αυτά για τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα και τις βιολογικές μεθόδους παραγωγής, καταβάλλονται ήδη, με την επόμενη φάση να ολοκληρώνεται στα τέλη Νοεμβρίου.
- Εξυγίανση και τεχνολογική αναβάθμιση: Βρισκόμαστε σε φάση εξυγίανσης, με στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και διαφανούς ΟΠΕΚΕΠΕ. Ταυτόχρονα, ενισχύουμε τα πληροφοριακά του συστήματα, ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες απαιτήσεις της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, και υλοποιούμε ένα 12μηνο σχέδιο δράσης για την εξάλειψη παθογενειών.
Η κατεύθυνση που έχουμε λάβει από τον πρωθυπουργό είναι σαφής: Να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες προς τους παραγωγούς μας, να ενισχύσουμε την αξιοπιστία και να διασφαλίσουμε πως ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα λειτουργεί με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας. Στο τέλος αυτής της πορείας είμαι βέβαιος πως ο Οργανισμός θα είναι ένας θεσμός αντάξιος της εμπιστοσύνης του αγροτικού κόσμου.
– Τα τελευταία χρόνια ο πρωτογενής τομέας αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα. Μετά τις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσε ο «Daniel» στον κτηνοτροφικό κόσμο, είχαμε την πανώλη των μικρών μηρυκαστικών και εν συνεχεία την ευλογιά των αιγοπροβάτων. Πιστεύετε ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί επαρκούν για την επιστροφή στην κανονικότητα για τους κτηνοτρόφους που έχουν πληγεί;
– Η ελληνική κτηνοτροφία έχει δεχθεί σφοδρά πλήγματα το τελευταίο διάστημα από φυσικές καταστροφές και επιδημίες, αλλά έχουμε λάβει σημαντικά και ουσιαστικά μέτρα για τη στήριξη των πληγέντων κτηνοτρόφων.
Πιο συγκεκριμένα:
- Αναθεωρήσαμε προς τα επάνω τις αποζημιώσεις για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου, διαμορφώνοντας τις ενισχύσεις σε επίπεδα που καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες. Ενδεικτικά, η αποζημίωση από τα 86 ευρώ ανά ζώο πριν τον «ΙΑΝΟ» έφτασε στα 150 ευρώ με τον «Daniel», και στα 250 ευρώ για περιπτώσεις όπως είναι η πανώλη των μικρών μηρυκαστικών και η ευλογιά των προβάτων.
- Προωθούμε ρύθμιση για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει ότι οι κτηνοτρόφοι δεν θα αποζημιωθούν μόνο για την απώλεια εσόδων, αλλά θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν τα ζώα που θανατώθηκαν λόγω των επιδημιών.
Οι ενέργειές μας δείχνουν πως δεν περιοριζόμαστε μόνο στις αποζημιώσεις, αλλά υιοθετούμε μια ολιστική προσέγγιση. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε την επιστροφή στην κανονικότητα το ταχύτερο δυνατόν. Την ίδια ώρα, βέβαια, σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς θεσμούς και αξιοποιώντας το εθνικό πλαίσιο, εξαντλούμε κάθε δυνατό μέτρο στήριξης.
Οι κινήσεις μας αποδεικνύουν ότι στεκόμαστε δίπλα στους κτηνοτρόφους μας με κάθε δυνατό μέσο, ακόμα και απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις που προκαλούν εξωγενείς παράγοντες. Εν κατακλείδι, πιστεύουμε ότι ο συνδυασμός αυτών των μέτρων μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο στην άμεση ανακούφιση των αγροτών αλλά και στην περαιτέρω αναβάθμιση του κλάδου.
– Πιστεύετε ότι ο κρατικός ελεγκτικός μηχανισμός είναι επαρκής ώστε να προστατευτούν οι εγχώριοι παραγωγοί από εισαγωγές μολυσμένων ζώων από ασθένειες όπως είναι η πανώλη κι η ευλογιά, όπως είχαμε πρόσφατα;
– Έχω εμπιστοσύνη στους κρατικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, οι οποίοι έχουν αποδείξει κατά το παρελθόν ότι λειτουργούν αποτελεσματικά και με συνέπεια για την προστασία των εγχώριων παραγωγών. Παρ’ όλα αυτά, όπως σε κάθε σύστημα, υπάρχουν πάντα περιθώρια βελτίωσης. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, ωστόσο, όπως η πανώλη και η ευλογιά, μας υπενθυμίζουν τη σημασία της συνεχούς αξιολόγησης και ενίσχυσης των ελεγκτικών διαδικασιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αυτό που κάνουμε είναι να εξετάζουμε διεξοδικά τα πιθανά κενά, να ενισχύουμε τους ελέγχους και να βελτιώνουμε τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Παράλληλα, είναι κρίσιμο να διατηρήσουμε την ανοιχτή επικοινωνία με τους κτηνοτρόφους, καθώς οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις τους είναι πολύτιμες για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των μέτρων μας.
Ο στόχος μας είναι κοινός: Να προστατεύσουμε τον κτηνοτροφικό μας κόσμο, το ζωικό κεφάλαιο της χώρας και την ποιότητα της παραγωγής. Με συντονισμένες ενέργειες και διαρκή επαγρύπνηση μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα ακόμα πιο ασφαλές περιβάλλον για τους παραγωγούς μας.
– Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για αλλαγές στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2023 – 2027, ενώ πρόσφατα και εσείς, στη συνάντησή σας με τον νέο επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ, θέσατε κρίσιμα ζητήματα. Ποια ήταν αυτά και ποιες είναι οι εξελίξεις που περιμένουμε από την πλευρά της ΕΕ;
– Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου των Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας αλλά και της συνάντησής μου με το νέο επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ κ. Κριστόφ Χάνσεν θέσαμε ζητήματα ζωτικής σημασίας για τον αγροτικό τομέα, εστιάζοντας στην ανάγκη για πιο ευέλικτες και αποτελεσματικές πολιτικές, στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023 – 2027. Οι βασικοί άξονες που αναδείξαμε ήταν οι εξής:
- Νέα ευρωπαϊκά εργαλεία διαχείρισης κρίσεων: Υπογράμμισα την ανάγκη δημιουργίας ειδικού Ταμείου από την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών στον πρωτογενή τομέα. Το υπάρχον γεωργικό αποθεματικό είναι ανεπαρκές για να καλύψει τις απώλειες που προκαλούν οι συχνές και έντονες φυσικές καταστροφές.
- Στήριξη νέων και μικρών παραγωγών: Τάχθηκα υπέρ αλλαγών στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, ώστε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη στήριξη των νέων και μικρών παραγωγών, που αποτελούν το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας.
- Επαναφορά του κανόνα Ν+3: Ζήτησα την προσαρμογή του κανόνα Ν+3 για τις παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης, ώστε να αποφευχθεί η απώλεια πόρων. Οι εξωγενείς κρίσεις, η πολυπλοκότητα του νέου συστήματος και η δυσκολία πρόσβασης σε δανεισμό επιβάλλουν την παροχή επαρκούς χρόνου στους επενδυτές του αγροδιατροφικού τομέα για να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους.
- Ευελιξία στη διαχείριση των πόρων: Υπογράμμισα την ανάγκη λήψης μέτρων για την αποφυγή της απώλειας πόρων και την ενίσχυση της δυνατότητας υλοποίησης επενδύσεων στον αγροτικό τομέα.
Οι προτάσεις μας έχουν ως στόχο τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τον πρωτογενή τομέα, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του συστήματος απέναντι στις συνεχείς προκλήσεις.
Αναμένουμε από την Ε.Ε. να αξιολογήσει τις προτάσεις αυτές και να προβεί σε απαραίτητες παρεμβάσεις, ώστε να στηριχθεί ουσιαστικά ο αγροτικός κόσμος σε μια περίοδο που οι πιέσεις είναι πρωτοφανείς. Είμαι αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε να πετύχουμε αλλαγές που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παραγωγών μας και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα της χώρας μας.
– Με αφορμή τη συνάντηση που είχατε με εκπροσώπους κτηνοτρόφων, θα θέλαμε να μας πείτε ποιες είναι οι δικές σας προτεραιότητες όσον αφορά τον κτηνοτροφικό κλάδο.
– Οι προτεραιότητές μας για τον κτηνοτροφικό κλάδο, ειδικά μετά τις πρόσφατες προκλήσεις, εστιάζουν στην άμεση στήριξη των πληγέντων και στη διαμόρφωση ενός ανθεκτικού και βιώσιμου τομέα. Στη συνάντησή μου με τους εκπροσώπους του κτηνοτροφικού κόσμου τόνισα την ανάγκη για υπευθυνότητα και συνεργασία από όλους, καθώς ο στόχος είναι κοινός: Να περιορίσουμε τις επιπτώσεις στο ζωικό κεφάλαιο και να θωρακίσουμε την ελληνική κτηνοτροφία για το μέλλον.
Η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά πιστεύουμε στις τεράστιες δυνατότητες που έχει η ελληνική κτηνοτροφία, καθώς τα προϊόντα της υπερέχουν σε ποιότητα και σε υψηλή διατροφική αξία, γεγονός που τα κάνει ξεχωριστά, τους δίνει προστιθέμενη αξία και τα καθιστά αναγνωρίσιμα και ανταγωνιστικά διεθνώς.
Έχουμε, επίσης, λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την άμεση ανακούφιση των κτηνοτρόφων, τόσο με την αύξηση των αποζημιώσεων στα 250 ευρώ όσο και με το μέτρο 5.2 για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου.
Θέλω, όμως, να είμαι ξεκάθαρος: Η στρατηγική μας δεν περιορίζεται μόνο στη διαχείριση των κρίσεων. Θέτουμε στο επίκεντρο θέματα που αφορούν τη συνολική ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, όπως είναι οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες, το χωροταξικό και οι χρήσεις γης, καθώς και οι εξισωτικές ενισχύσεις. Παράλληλα, δίνουμε έμφαση στην προστασία των υδάτινων πόρων, από τους οποίους εξαρτάται η βιωσιμότητα του κλάδου.
Πιστεύω ακράδαντα στις δυνατότητες της ελληνικής κτηνοτροφίας. Η χώρα μας έχει μοναδικά πλεονεκτήματα, τα οποία, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορούν να φέρουν σημαντικά οφέλη. Η ενίσχυση της εκπαίδευσης των κτηνοτρόφων και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου. Με κοινή προσπάθεια, μπορούμε να διαμορφώσουμε έναν σύγχρονο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό κτηνοτροφικό κλάδο.
Η συνέντευξη του κ. Τσιάρα φιλοξενείται στο τεύχος Νοεμβρίου Δεκεμβρίου του Agro.Tec