Με τον κ. Νικόλα Παυλονάσιο, Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ), είχαμε μιλήσει και στο παρελθόν σχετικά με το μέλλον των νέων που θέλουν να απασχοληθούν στον αγροτικό τομέα στη χώρα μας. Μάλιστα στο τεύχος Νοεμβρίου Δεκεμβρίου του περιοδικού μας Agro-Tec φιλοξενείται ν άρθρο του κ. Παυλονάσιου σχετικά με την ΠΕΝΑ. Ωστόσο, η πρόσφατη επίσκεψη αντιπροσωπείας νέων αγροτών στις Βρυξέλλες, αλλά και η έγκριση της νέας ΚΑΠ 2023-2027 στάθηκαν αφορμή για να μας παραχωρήσει ο κ. Παυλονάσιος συνέντευξη σχετικά με τα νέα που αφορούν την επόμενη γενιά αγροτών.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Λαδοπούλου
Agro-Tec: Ποια τα μηνύματα που μας φέρνετε από την πρόσφατη επίσκεψή σας στις Βρυξέλλες;
Μεταβήκαμε στις Βρυξέλες από τις 6 έως τις 8 Δεκεμβρίου συμμετέχοντας στον διαγωνισμό για τον «Καλύτερο Ευρωπαίο Νέο Αγρότη» της χρονιάς, που πραγματοποιείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το project που προτείναμε ως ΠΕΝΑ ήταν αυτό της Ηλιάνας Μαλίχιν η οποία τα τελευταία χρόνια καλλιεργεί παλαιούς αμπελώνες 200 και πλέον ετών με γηγενείς ποικιλίες στο χωριό Μέλαμπες Ρεθύμνου. Μέσα από την προσπάθειά της αναβίωσαν παλαιές ποικιλίες, δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας, ενώ ενισχύθηκε και ο τουρισμός της περιοχής. Δυστυχώς, μετά τις τελευταίες πυρκαγιές του Ιουλίου, οι αμπελώνες καταστράφηκαν. Βέβαια, επειδή το αμπέλι έχει βαθύ ριζικό σύστημα μπορεί να ξαναβγεί. Πέραν της παρουσίασης αυτής της μεγάλης προσπάθειας της Ηλιάνας, στόχος μας ήταν να επιδιώξουμε την ένταξη της συγκεκριμένης περιοχής στην UNESCO ως μνημείο φυσικής κληρονομίας προκειμένου να προστατευθεί επαρκώς από πυρκαγιές.
Agro-Tec: Πως τα βλέπετε τα πράγματα με τη νέα ΚΑΠ;
Αυτό που εισπράξαμε εμείς από την επίσκεψή μας στις Βρυξέλλες είναι ότι όλοι οι νέοι αγρότες είναι δυσαρεστημένοι από τη νέα ΚΑΠ. Ισπανοί και Πορτογάλοι, όπως και εμείς, εκτιμούμε ότι έπρεπε να ενισχυθούν περισσότερο οι νέοι αγρότες. Κι ο Ευρωπαίος Επίτροπος, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, δεν έδωσε λύσεις, μόνο διαπιστώσεις έκανε.
Με τον προϋπολογισμό που ανακοινώθηκε για την περίοδο 2023-2027 δυστυχώς το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας της Ευρώπης δεν λύνεται. Επίσης, εκτός από το θέμα της σίτισης των πληθυσμών των Ευρωπαϊκών χωρών, τίθεται και θέμα ενασχόλησης με τον συγκεκριμένο τομέα από τους νέους.
Είναι ξεκάθαρο πως θα πρέπει να δοθούν περισσότερα κονδύλια στη γεωργία για να ενισχυθούν οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι. Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε χρηματοδοτήσεις, εύκολα και γρήγορα.
Επίσης, θα πρέπει να πούμε και για την μείωση του ζωικού κεφαλαίου συνολικά στην Ευρώπη, το οποίο επίσης συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης των νέων αγροτών. Έχουμε μια μείωση κατά 7% από το 2010 έως το 2020.
Agro-Tec: Που οφείλεται αυτό;
Στο ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οι αγρότες χρηματοοικονομικά στις απαιτήσεις. Μειώνονται τα κονδύλια στις επιδοτήσεις, αυξάνεται το κόστος παραγωγής. Το 2010 είχαμε 9 εκατ. εκμεταλλεύσεις γης και το 2020 μειώθηκαν στις 7. Άρα αν θέλουμε νέους ανθρώπους να ασχοληθούν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία θα πρέπει αυτοί να στηριχθούν.
Agro-Tec: Οι χρήσεις γης, παίζουν κάποιο ρόλο σε αυτό; Όπως για παράδειγμα η πώληση καλλιεργήσιμης γης για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών;
Το 1% περιοχών υψηλής παραγωγικότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τοποθέτηση φωτοβολταϊκών. Ναι έχουμε πρόβλημα στην ενέργεια, αλλά σκεφτείτε αν αρχίσουμε να αφαιρούμε από την ποιοτική καλλιεργήσιμη γη εδάφη, αυτό σημαίνει ότι σε λίγο καιρό δεν θα υπάρχουν χωράφια για να καλλιεργηθούν. Υπάρχουν σημεία και μέρη που μπορούν να μπουν φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, όχι όμως σε χωράφια υψηλής παραγωγικότητας. Είναι τραγικό να συμβαίνει αυτό. Για αυτό και φωνάζαμε τόσα χρόνια για τις χρήσεις γης. Βλέπουμε ξαφνικά δίπλα σε ένα καλλιεργήσιμο χωράφι να ξεφυτρώνει ένα ξενοδοχείο. Αυτό δεν μπορεί να γίνεται.
Agro-Tec: Σχετικά με τους νέους αγρότες, τα πράγματα είναι ευοίωνα;
Η θέση μας για την ανανέωση των γενεών είναι πάγια. Και το υπουργείο έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα σε αυτό το θέμα. Βέβαια εμείς ζητάμε κάθε χρόνο να υπάρχει πρόγραμμα νέων αγροτών, και κάθε χρόνο να υπάρχουν σχέδια βελτίωσης. Αυτό που επίσης πρέπει να κερδίσει έδαφος είναι η εκπαίδευση, η οποία αυτή τη στιγμή είναι αρκετά περιορισμένη, με διάρκεια 150-200 ώρες. Πρέπει να υπάρξει ουσιαστική εκπαίδευση των νέων που επιθυμούν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα με διάρκεια δύο ετών και με την παροχή ενός πράσινου πιστοποιητικού.
Agro-Tec: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα οφελήσει;
Δυστυχώς, το 5G δεν υπάρχει σε πολλές περιοχές, ούτε καν το 4G. Βασικά υπάρχουν περιοχές, ημιορεινές και ορεινές που δεν διαθέτουν καν Internet. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ψηφιακό μετασχηματισμό από την στιγμή που δεν έχουμε υποδομές. Ας λύσουμε αυτά τα προβλήματα πρώτα και μετά η ψηφιακή προσαρμογή θα είναι πολύ ευκολότερη.
Agro-Tec: Και μιας και μιλάμε για υποδομές, είναι έτοιμος ο κρατικός μηχανισμός για να προχωρήσει με τις απαραίτητες διαδικασίες που πρέπει να κάνουν οι αγρότες αναφορικά με τη νέα ΚΑΠ;
Δυστυχώς υπάρχει μια ελλιπής ενημέρωση σε όλα τα επίπεδα. Γίνονται βέβαια προσπάθειες από μελετητικά γραφεία ανά την Ελλάδα, αλλά υπάρχουν ασάφειες. Δεν γνωρίζουμε πως θα πρέπει να γίνουν οι εφαρμοστικές. Δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το πώς πρέπει να προχωρήσουμε, για να μην χαθούν χρήματα, όσο περνά ο χρόνος.
Agro-Tec: Οι δράσεις της ΠΕΝΑ στα προσεχώς;
Προγραμματίζουμε να κάνουμε κάποιες περιφερειακές συγκεντρώσεις αρχής γενομένης από την Ορεστιάδα, ενώ θα επισκεφθούμε και άλλες περιοχές μετά τις γιορτές. Τον προηγούμενο μήνα ήμασταν στην Κομοτηνή. Σκοπός μας είναι να επισκεφτούμε όσες περισσότερες περιφέρειες γίνεται, να συγκεντρώσουμε νέους αγρότες, να ακούσουμε τα προβλήματά τους και να ξαναδημιουργήσουμε πυρήνες εκεί που δεν έχουμε.
